Uitwendige parasieten
Mijten, luizen, teken, vliegen, horzels, dazen, knutten; het zijn allemaal uitwendige parasieten waar herkauwers mee te maken kunnen hebben.
Ziektebeeld
Variërend van jeuk tot aan de overdracht van ziektekiemen heeft elke parasiet zijn eigen ‘ziektebeeld’. Wat ze allen gemeen hebben is dat ze ongemak veroorzaken en het welzijn aantasten. Hieronder een beschrijving van de meest voorkomende parasieten.
Schurftmijten (Psoroptes, Sarcoptes en Chorioptes)
Schurftmijten veroorzaken jeuk, kale plekken, beschadigingen aan de huid en onrust onder de dieren. Psoroptes geeft vooral plekken op de rug en schouder die ovaal van vorm zijn en gepaard kunnen gaan met korsten en vocht wat uit de huid komt. De huid wordt ernstig aangetast en gaat snel bloeden. Dieren met een zware schurftbesmetting groeien slecht. Bepaalde rassen, zoals de Belgisch Wit Blauwen, zijn gevoeliger voor deze mijt-infectie.
Sarcoptes is een mijt die zicht vooral manifesteert op de kop, waar dan kale plekken zichtbaar worden.
Chorioptes-schurft veroorzaakt veel jeuk. Het zit vooral op de staart en de uier waar het ook kan leiden tot mastitis omdat de spenen beschadigen.
Ringschurft
Ringschurft is geen mijt maar een schimmel, trichophytie. Het komt het meeste voor bij jonge dieren, maar na een infectie bouwen de dieren wel een weerstand op tegen deze schimmel. De symptomen van ringschurft zijn ringvormige plekken die vooral op de kop en in de nek zitten. Voorzichtigheid is geboden want ringschurft is besmettelijk voor de mens. Daarnaast is het vrij hardnekkig en kan het enkele maanden op een bedrijf overleven
Teken
Net als vele andere diersoorten kunnen ook herkauwers last hebben van teken. Vooral dieren die grazen naast kreupelhout en bos lopen risico. Het gevaar van teken schuilt in de ziekten die zij kunnen overbrengen. Runderen kunnen door teken besmet worden met Babesiose en Anaplasmose, ziekten die hoge koorts veroorzaken en de gezondheid aantasten.
Luizen
Luizen komen voornamelijk voor bij jonge dieren, kalveren en pinken. Er zijn twee soorten luizen, bijtende en zuigende luizen. Beiden veroorzaken jeuk, huidbeschadigingen en vertraging in de groei. Zuigende luizen kunnen daarnaast ook nog bloedarmoede veroorzaken.
Horzels
(Runder)Horzels zijn om twee redenen berucht. De volwassen horzels zoemen luid en veroorzaken vaak paniek binnen de koppel. Daarnaast zorgen ook voor fysiek ongemak. De horzels leggen hun eitjes op de huid van runderen. De larven die uit de eitjes komen trekken door de huid heen en veroorzaken bulten onder de huid, de zogenaamde horzelbulten.
Vliegen en dazen
Er zijn verschillende soorten vliegen en dazen die, vooral in de zomer, voor problemen kunnen zorgen. Dazen, ook wel paardenvliegen genoemd, veroorzaken wondjes die lang kunnen blijven bloeden. Daarmee worden dan ook weer andere parasieten aangetrokken.
Vliegen veroorzaken veel irritatie bij mens en dier. Meer dan alleen irritant zijn de zomerwrangvlieg en de kleine steekvlieg. De zomerwrangvlieg kan zomerwrang veroorzaken. Dat is een ontsteking van het uier bij vaarzen en droogstaande koeien. De kleine steekvlieg opereert in zwermen die vele steekwondjes veroorzaken op het lijf die ontstekingen veroorzaken.
Knutten
Knutten zijn een familie van steekmuggen. Ze zijn erg klein (1 tot 4 mm) en zijn vooral in de ochtend en avond actief. Hun steek veroorzaakt irritatie, maar ze zijn vooral bekend van hun rol in het overbrengen van ziekten, zoals blauwtong en Schmallenberg.
Aanpak
Uitwendige parasieten zijn eerder zichtbaar dan inwendige parasieten. Een goede controle van het vee is daarom ook erg belangrijk. Het scheren van de dieren kan problemen zoals schurft voorkomen. Ook kan een tijdige antiparasitaire behandeling toegepast worden om volwassen insecten af te weren of bijvoorbeeld de larven van de horzel te doden.
Klik hier voor meer informatie over de ontwormingsmiddelen van Boehringer Ingelheim: Eprinex Multi, Ivomec en Ivomec Plus.
